Prowadzą go Bank Gospodarstwa Krajowego, działający jako Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM) we współpracy z partnerami: Agencją Rozwoju Mazowsza S.A. i Mazowiecką Agencją Energetyczną Sp. z o.o.
O inicjatywie JESSICA
JESSICA (Joint European Suport for Sustainable Investment in City Areas) to inicjatywa, której celem jest wspieranie rozwoju obszarów miejskich oraz ich rewitalizacja w aspekcie ekonomicznym i społecznym. Najważniejszym założeniem tego instrumentu jest umożliwienie wykorzystania części funduszy strukturalnych w postaci instrumentów zwrotnych na rzecz projektów dotyczących trwałego rozwoju obszarów miejskich przyczyniających się do ich wzrostu i atrakcyjności.
Mechanizm finansowy JESSICA polega na przekazaniu części środków z RPO WM Funduszowi Powierniczemu, a następnie dofinansowaniu z tego źródła Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich. To właśnie do zadań FROM-u należy zarządzanie środkami funduszu i inwestowanie ich w określone projekty miejskie poprzez zwrotne instrumenty finansowe.
Zgodnie z założeniami inicjatywy JESSICA, finansowane projekty mają łączyć aspekt komercyjny (umożliwiający spłatę pożyczki) z elementami społecznymi, pożądanymi z punktu widzenia lokalnej społeczności (np. realizacja inwestycji pozwoli zapobiec degradacji danego obszaru).
JESSICA w województwie mazowieckim
Menedżer Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu, Europejski Bank Inwestycyjny, ogłosił w grudniu ubiegłego roku konkurs na menedżera FROM-u. Został nim Bank Gospodarstwa Krajowego, który w podziale środków na projekty typowo rewitalizacyjne i klastrowe będzie współpracował z Agencją Rozwoju Mazowsza, natomiast przy projektach energetycznych z Mazowiecką Agencją Energetyczną. Obie spółki nie tylko doskonale znają specyfikę i zakres tych zagadnień, ale także potrzeby miast na Mazowszu. Taka współpraca znacznie usprawni więc zarządzanie środkami z funduszu.
Zarząd Województwa Mazowieckiego zadecydował, że do Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu przekazane zostaną środki z trzech działań RPO WM – 5.2. Rewitalizacja miast (ponad 65,9 mln zł), 4.3. Ochrona powietrza, energetyka (ponad 65,9 mln zł) oraz 1.6. Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym (ponad 22,7 mln zł).
Pieniądze – w formie niskoprocentowych pożyczek – będą mogły być przeznaczone m.in. na renowację i termomodernizację budynków oraz ich adaptację na cele np. biurowe, rewitalizację terenów poprzemysłowych, renowację kamienic, tworzenie przestrzeni komercyjnych (np. galerii), rekreacyjnych czy edukacyjnych w budynkach i na terenach poprzemysłowych, odrestaurowanie rynków, skwerów, parków, placów zabaw, a także wdrażanie systemów monitoringu w miastach. Na wsparcie mogą liczyć także projekty zarządzania energią w miastach, instalacje kolektorów słonecznych, wymiana oświetlenia na bardziej energooszczędne i rozwój sieci ciepłowniczych. Część środków przeznaczona będzie również na wsparcie istniejącej inicjatywy klastrowej o charakterze regionalnym bądź na jej utworzenie.
O pożyczkę ze środków inicjatywy JESSICA mogą ubiegać się podmioty prowadzące działalność gospodarczą bez względu na formę prawną (jednostki samorządu terytorialnego, spółki komunalne, inwestorzy prywatni, partnerstwa publiczno-prywatne), których szczegółowy katalog określony został w uszczegółowieniu RPO WM 2007-2013.
JESSICA otwiera więc szansę na udział inwestorów prywatnych, dotychczas niezainteresowanych angażowaniem się w tego typu projekty, ze względu na ekonomiczną nieatrakcyjność zdegradowanych miejskich obszarów i związane z tym wysokie ryzyko niepowodzenia działań. Jest więc to także promocja partnerstwa publiczno-prywatnego.
Warunki udzielanych pożyczek:
• maksymalny okres spłaty – do 20 lat;
• karencja w spłacie – do 1 roku po zakończeniu realizacji inwestycji;
• oprocentowanie pożyczki, w zależności od oceny elementów społecznych projektu; aktualnie poziom oprocentowania wynosić może nawet 0,95 proc. w stosunku rocznym (przy maksymalnym poziomie wskaźnika społecznego – podstawą ustalania oprocentowania pożyczki jest stopa referencyjna NBP pomniejszana o wartość wskaźnika społecznego od 0 do 80 proc., mierzącego przewagę efektów społecznych projektu nad efektami finansowymi);
• udział pożyczki w kosztach projektu – do 75 proc. całkowitych wydatków kwalifikowanych.
--------------------------------------------------------------------------
Poza Mazowszem BGK pełni rolę menedżera FROM-u w Wielkopolsce i na Pomorzu (obszar Gdańska, Gdyni, Słupska i Sopotu). Obecnie BGK zarządza kwotą około 615 mln zł, co stanowi 60 proc. całkowitej alokacji województw dla JESSICA. Do 26 września br. zawarto już 9 umów na pożyczki o wartości blisko 149,2 mln zł na realizację projektów miejskich. W ramach finansowanych przez BGK inwestycji przeprowadzona zostanie m.in. rewitalizacja zabytkowej przepompowni ścieków w Ostrowie Wielkopolskim. Pochodzący z 1909 r. budynek, po gruntownej przebudowie stanie się nowoczesnym centrum kultury. Z kolei w Koźminie Wielkopolskim, staraniami samorządu lokalnego, jeszcze w tym roku, dawny budynek biurowo-warsztatowy zyska funkcje kulturalno-oświatowe. Koźmin jest pierwszym miastem, na rzecz którego zostały już uruchomione środki z inicjatywy JESSICA. Natomiast pierwsza umowa inwestycyjna na Pomorzu dotyczy kompleksowej rewitalizacji części terenu byłej jednostki wojskowej w Gdańsku Wrzeszczu. Zabytkowy kompleks, po zrealizowaniu inwestycji, będzie pełnił funkcję centrum promocji kultury i sztuki.